Khôi hài chuyện kê khai thuế của "sao"

Thu nhập khủng nhưng vẫn… nghèo? Ca sĩ Mỹ Tâm. Nhiều tài sản thế thì thu nhập phải ‘khủng” là điều hiển nhiên. Theo một công ty tổ chức sự kiện, các ngôi sao hạng A như: Đàm Vĩnh Hưng, Hồ Ngọc Hà, Mỹ Tâm,… có thể nhận cát sê từ 4.000 - 6.000 USD/2 bài hát trong một show diễn. Một số “sao” là diễn viên, người mẫu như: Tăng Thanh Hà, Thanh Hằng, thấp hơn một chút, nhưng cũng từ 2000 - 4000 USD cho một lần xuất hiện ở mỗi sự kiện. Tính trung bình ở một sự kiện, một show diễn có nhà tài trợ, có tính thương mại, cát sê ca sĩ ít nhất cũng khoảng 25 triệu đồng/show (ca sĩ bậc trung) và đến 100 triệu đồng (cho ca sĩ nổi tiếng). Đó là chưa kể show đám cưới (đại gia), tiệc khai trương, khánh thành, hội nghị khách hàng… có khi ca sĩ nổi tiếng nhận trọn gói 10.000 USD. Việc “hét” giá của ca sĩ Mỹ Tâm, Kasim Hoàng Vũ trong một sự kiện được tổ chức ở Đà Nẵng vừa qua cho thấy thực tế này. Thế nhưng, mức thuế thu nhập cá nhân (TNCN) mà các “sao” nộp cho cơ quan thuế mỗi năm cao lắm chỉ là vài trăm triệu đồng, còn đa số chỉ vài chục triệu đồng, có những nghệ sĩ chỉ mấy triệu đồng. Thế mới có chuyện, có nghệ sĩ khi bị cơ quan thuế phát hiện, yêu cầu kê khai lại thì thuế TNCN lại “bỗng” tăng thêm vài trăm triệu đồng. Ngôi sao hạng A Đàm Vĩnh Hưng thường nhận mức cát sê cao ngất ngưởng trong mỗi show diễn. Trong những ca sĩ hàng đầu nộp thuế cao có nam ca sĩ H: năm 2009 nộp 124 triệu đồng, năm 2010 là 283 triệu đồng và năm 2011 là 373 triệu đồng (thu nhập kê khai bình quân khoảng 120 triệu đồng/tháng). Tuy nhiên con số này chưa phản ánh chính xác thu nhập thực tế của ca sĩ này, vì vừa qua, sau khi cơ quan thuế mời lên làm việc, ca sĩ H. Đã phải kê khai nộp thêm hơn 300 triệu đồng. Sau khi có thông tin cơ quan thuế sẽ tiến hành “sờ gáy” danh sách nghệ sĩ để kiểm tra về thuế, một số người đã chủ động liên hệ cơ quan thuế thực hiện khai thuế TNCN. Riêng tại Chi cục Thuế Q.10, TP. HCM đã có 3-4 ca sĩ đến kê khai nộp khoảng 300 triệu đồng. Cần khắc phục “lỗ hổng” Luật Thuế TNCN quy định nộp thuế dựa trên nguyên tắc tự khai, tự nộp của người nộp thuế. Tuy nhiên, quy định này đã tạo ra những “lỗ hổng” bởi rất khó chứng minh thực tế thu nhập của người nộp thuế là bao nhiêu. Các chuyên gia nghiên cứu về thuế cho rằng: Tâm lý chung của người dân và cả giới nghệ sĩ là đều muốn đóng thuế ở mức thấp nhất. Vì vậy, cơ quan Nhà nước quản lý không chặt chẽ thì sẽ xảy ra tình trạng trốn thuế, lách luật để đóng thuế ít. Đối với giới nghệ sĩ, thực tế có nhiều nghệ sĩ đóng thuế chỉ bằng mức thuế của một công chức, điều này là phi lý, cho thấy cách quản lý kê khai, đóng thuế của cơ quan chức năng như hiện nay là không ổn. Nếu không làm chặt chẽ lại từ đầu thì hành vi này vô hình trung làm mất công bằng đối với người làm công ăn lương khi phải đóng thuế từng đồng lúc nhận lương. Năm 2012, Cục thuế TP. Hà Nội kiểm tra thuế đối với tổ chức, cá nhân trong năm 2011, truy thu hơn 40,66 tỷ đồng, trong đó, riêng truy thu thuế TNCN của 6 nghệ sĩ gần 600 triệu đồng. Tại Cục Thuế TP. HCM, chỉ trong vòng tháng 4 vừa qua, sau “sự cố” của ca sỹ Mỹ Tâm, đã có thêm khoảng 40 ca sĩ, nghệ sĩ liên lạc với Cục Thuế và các Chi cục Thuế để kê khai, quyết toán thuế thu nhập cá nhân năm 2012, bổ sung thêm thu nhập tính thuế những năm trước. 4 năm trước, Cục Thuế TP.HCM là đơn vị chịu trách nhiệm chính trong việc quản lý kê khai, quyết toán thuế thu nhập cá nhân của đối tượng là văn nghệ sĩ. Sau đó, Cục này lại giao việc quản lý trên cho Chi cục Thuế quận, huyện đảm trách nhưng kết quả không khả quan, do lực lượng cán bộ thuế tại các Chi cục mỏng, lại không có kinh nghiệm trong việc quản lý đối tượng này. Kết quả là, có những nghệ sĩ nổi tiếng mỗi năm chỉ kê khai vài triệu đồng thuế TNCN. Bà Lê Thị Thu Hương, Phó Cục trưởng Cục Thuế TP. HCM cho biết, trước thực tế này, thời gian qua, Cục đã tiến hành lập kế hoạch thu thập thông tin về thu nhập của nghệ sĩ, đồng thời yêu cầu các đơn vị như: các công ty tổ chức biểu diễn, phòng trà... Hàng tháng kê khai số thuế vãng lai của các nghệ sĩ. Kết quả bước đầu, Cục thuế TP. HCM đã phát hiện và thực hiện truy thu thuế TNCN của 5 nghệ sĩ với số tiền vào khoảng 1,3 tỷ đồng. Trong đó, có nam ca sĩ bị truy thu lên đến 683 triệu đồng tiền thuế TNCN trong ba năm, từ năm 2010 - 2012. Để khắc phục những “lỗ hổng” trong quản lý thuế TNCN, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật quản lý thuế được Quốc hội thông qua ngày 20/11/2012 vừa có hiệu lực từ ngày 1/7, cũng quyết định nâng mức xử phạt hành chính từ 10% lên 20% đối với hành vi kê khai sai dẫn đến thiếu số tiền thuế phải nộp hoặc tăng số thuế được hoàn. Về trách nhiệm hình sự, Thông tư Liên tịch số 10/2013/TTLT-BTP-BCA-TANDTC-VKSNDTC-BTC có hiệu lực từ ngày 15/08/2013 cũng hướng dẫn chi tiết các trường hợp đặc biệt nghiêm trọng trong phạm tội trốn thuế quy định tại khoản 3 Điều 161 của BLHS. Nữ diễn viên Lưu Hiểu Khánh (Trung Quốc) đã phải chịu những án phạt do trốn thuế. Trên thế giới, nhiều ngôi sao nổi tiếng đã phải ngồi tù vì tội trốn thuế. Điển hình nhất là nữ diễn viên Lưu Hiểu Khánh, bà hoàng của điện ảnh Trung Quốc một thời, đồng thời bà chủ của nhiều công ty kinh doanh các loại. Hay O.J. Simpson, cựu ngôi sao của môn bóng bầu dục đồng thời là diễn viên Hollywood được khán giả yêu thích, cũng đã phải chịu những án phạt nặng nề do trốn thuế. Thế nhưng ở Việt Nam, cho đến nay, hầu như chưa có một nghệ sĩ nào bị xử lý hình sự về tội trốn thuế. Dù rằng, hành vi trốn thuế được quy định trong Bộ luật Hình sự, là tội phạm, phải chịu mức phạt cao nhất là từ hai năm đến bảy năm tù, ngoài ra còn có thể bị phạt tiền từ một lần đến ba lần số tiền trốn thu Văn Phúc