Không chỉ sách dịch, ngay cả truyện cổ tích trong nước, khi chuyển thể sang truyện tranh cũng bị phóng tác thái quá, dùng những ngôn từ thô lỗ, xưng hô “mày, tao” kèm những khẩu ngữ tầm thường, yêu đương dung tục
Theo ông Quang, cả nước có hơn 60 NXB thì có hơn 50% số NXB dùng hình thức móc nối này, với lý do: Không đủ vốn để làm sách, hệ thống tiêu thụ kém, thậm chí không ít NXB xem đây là nguồn thu chính để duy trì hoạt động kinh dinh. Lạc trong “ma trận” sách thiếu nhi Không khó khăn gì để tìm sách dành cho các em nhỏ, bởi bất cứ nhà sách nào của Hà Nội cũng có thể dễ dàng tìm thấy những loại sách này.
PGS-TS Trịnh Hòa Bình – GĐ TT Điều tra dư luận tầng lớp - Viện xã hội học: Sách thiếu nhi kém chất lượng như hiện nay cho thấy các NXB đang rất thiếu chuyên nghiệp về chuyên môn.
Đã đến lúc các nhà làm luật phải để tâm đến điều này để tránh phát hành ra thị trường những quyển sách kém chất lượng, ảnh hưởng xấu đến văn hóa đọc của các em thiếu nhi nói riêng và độc giả nói chung!” – ông Quang cho biết. Không chỉ thế, nhiều tác phẩm văn chương kinh điển thế giới “được” biến hóa câu chữ bằng những cuốn truyện tranh (kiểu comic) với lời lẽ lăng nhăng, tầm thường.
Cuốn “Hỏi đáp nhanh trí” nói ở trên có màu sắc bắt mắt, hình dáng nhỏ gọn kiểu bỏ túi, minh họa dí dỏm nên dễ suýt các em nhỏ. Việc kiểm duyệt đã vượt quá khả năng của họ!” – ông Quang nói. Đã đành văn hóa đọc sách của trẻ em hiện giờ có giảm, nhưng một quyển sách đẹp, bắt mắt, nội dung quyến rũ vẫn có tác dụng mạnh đối với tư duy của các em.
Chỉ đến khi đọc nội dung, chị Hải mới giật mình thật sự: Trong số hàng trăm câu hỏi, có đến hơn 2/3 số câu hỏi có nội dung nhằng, thông báo rất vớ vẩn kiểu như: Nhà mồ là nơi có thể vào mà chẳng thể ra, người chết là người không bao giờ phải lo lắng nghĩ ngợi, phải luộc chín người khi gặp người sống.
“Khâu hậu kiểm lỏng lẻo đã đành, nhưng cũng chưa có cơ sở pháp lý để quy nghĩa vụ cho các NXB.
Sau khi có giấy phép này, họ có thể in và về nguyên tắc, trước khi phát hành sẽ phải nộp lưu chiếu cho Cục Xuất bản để cục này hậu kiểm nội dung, sau khi hậu kiểm mới được phát hành rộng rãi. Các NXB thấy rằng sách vẫn là thị trường béo bở nên tìm mọi cách đầu tư nhằm mục đích kiếm tiền.
Cái này mà gọi là tri thức sao? Hay chỉ ảnh hưởng đến tư duy, lối nghĩ suy của các cháu mà thôi?” – chị Hải bức xúc. “Tôi không khỏi lo lắng khi con mình đọc những thông báo quá sức vớ vẩn này. Khi mục đích này được đẩy lên mức cao nhất thì quơ quy trình hình thành nên một quyển sách đúng nghĩa chẳng đâu vào đâu cả. Đây là hệ lụy của việc thị trường hóa lĩnh vực sách. Một phụ huynh mua sách tại đây tỏ vẻ chán ngán: “Người lớn đọc thì còn bật cười vì thấy quá nhằng, còn trẻ con mà đọc thì sẽ nghĩ: Đây mà là tác phẩm văn học kinh điển ư?”.
Chính nội dung sách đang quá xem nhẹ gây ảnh hưởng trực tiếp đến thiên hướng sở thích, cách cảm, cách nghĩ về cuộc sống xung quanh các em.
Tạm thời “bỏ qua” sách giáo khoa và sách tham khảo, chỉ riêng các loại sách phổ cập kiến thức văn hóa, từng lớp (gọi chung là sách thiếu nhi) cũng đủ cảm giác như lạc trong ma trận. Nỗi bức xúc của phụ huynh này không phải là không có cơ sở. Có được tờ giấy này, những nhà sách sẽ “đàng hoàng” tung các thể loại sách ra thị trường, trong khi NXB sẽ được hưởng một khoản “phí” huê hồng nhất định.
Ngoại giả, với mục đích “móc” tiền độc giả, các nhà sách dùng một mánh lới là kết liên với các NXB để xin giấy chấp nhận kế hoạch xuất bản. Và như thế, khâu kiểm duyệt thông tin xem như bỏ ngỏ. Cuốn truyện tranh Romeo&Juliet của Shakespear (NXB Kim Đồng) bày bán tại nhà sách Fahasa với câu từ khá buồn cười: “Ô Romeo, chàng đừng thề với ánh trăng luôn thay lòng đổi dạ ấy!”, “Ok!ok!”, “Nếu thề thì tình ái sẽ như ánh chớp lụi tàn”, “(Romeo nghĩ) Cô ấy luôn nói những lời có cánh”.
Khiến không ít phụ huynh cảm thấy hoang mang mỗi lần chọn sách cho con, khi mà năm học mới đang đến gần. Với Cục Xuất bản, mỗi năm có hàng vạn đầu sách, mỗi ngày có hàng trăm sách, trong khi số người đọc lưu chiểu thì chỉ. Vài người. Sách kém chất lượng đang ảnh hưởng không nhỏ đến tâm lý thiếu nhi. TGĐ NXB Giáo dục VN: Quy trình rất đơn giản: Trước khi phát hành, NXB gửi nội dung đầu sách (chỉ là đề mục sách) lên Cục Xuất bản (Bộ TTTT) để xin “giấy ưng ý kế hoạch xuất bản”.
“Nhưng thực tại, rất nhiều NXB đã “quên” nộp lưu chiếu mà vẫn phát hành sách thường nhật. Những chiêu trò kinh dinh Không ít phụ huynh khi cầm trong tay những cuốn sách nhằng trên đã đặt câu hỏi: vì sao những cuốn sách này vẫn lọt ra thị trường? Ai là người kiểm duyệt nội dung? Về thắc mắc này, theo ông Nguyễn Đăng Quang – nguyên P.
Khảo sát nhiều nhà sách ở Hà Nội như Huy Hoàng, Nguyễn Văn Cừ, Fahasa. Rất dễ tìm thấy nhiều sách thiếu nhi có nội dung kém chất lượng.
Điều đáng nói là những cuốn sách này lại thuộc bản quyền của nhiều NXB uy tín như Kim Đồng, Văn hóa thông báo. Biết là vậy, song hiện vẫn chưa có hình phạt nào thật nặng cho các NXB làm những quyển sách độc hại, nhảm nhí.
