Bài học nhớ đời của Fed và PBOC

Cục dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) và ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) không tồn tại như hình với bóng. Nhưng cả hai đều vừa có những trải nghiệm hao hao nhau trong những tuần vừa qua và hẳn nhiên đều không mấy dễ chịu. Hôm 196, chủ tịch Fed Ben Bernanke cảnh báo rằng Fed có thể bắt đầu giảm dần chương trình mua trái phiếu khi kinh tế tiếp tục hồi phục, đặc biệt nếu tỷ lệ thất nghiệp giảm xuống còn 7%. Lập tức, giá cổ phiếu chững lại, lợi suất trái phiếu chính phủ Mỹ tăng vọt. Các thị trường tiền tệ mới nổi suy yếu do lo ngại dòng vốn từ Mỹ sẽ đảo chiều. Phát ngôn không rõ ràng của Ben Bernanke đã gây lầm lẫn giữa "giảm dần" nới lỏng định lượng với ngừng kích thích kinh tế. Trong bối cảnh những phản ứng ngày càng cực đoan và đáng báo động, các quan chức của Fed buộc phải trình diện để làm rõ vấn đề này. Họ giảng giải rằng, chính sách “nới lỏng định lượng” (QE) của Fed có thể “giảm dần” hoàn toàn khác với việc nó sẽ bị ngừng lại. Chương trình mua trái phiếu sẽ bị hạn chế khi nào và ra sao còn phụ thuộc vào dữ liệu sắp tới. Đặc biệt, khi không có gì bảo đảm rằng tỷ lệ thất nghiệp 7% sẽ đạt được vào cuối năm nay. Cũng thật trùng hợp, vào ngày 19/6, PBOC quyết định không bổ sung thanh khoản cho thị trường tín dụng đang gặp khó khăn. Lãi suất liên ngân hàng áp dụng cho các khoản vay ngắn hạn đã bắt đầu tăng 2 tuần trước đó do có tin đồn 2 nhà băng lớn đã vỡ nợ. Lãi suất liên nhà băng tăng từ 5% lên gần 7%. Các nhà đầu tư kì vọng rằng POBC sẽ vào cuộc như mọi khi, ngăn chặn lãi suất nối tăng và thúc đẩy nền kinh tế đang suy giảm tăng trưởng. Dù là trừng trị hay sự chậm chạp của PBOC đều đã khiến cho cuộc khủng hoảng thanh khoản trở thành trầm trọng hơn. Thay vào đó, PBOC đứng yên, nhìn khủng hoảng thanh khoản càng ngày càng trầm trọng hơn. Các quan chức lo ngại rằng, nhà băng đã cho các công ty bất động sản và doanh nghiệp nhà nước lớn được vay quá tự do. Mặt khác, PBOC cho rằng, bằng phương tiện quản lý tài sản, hệ thống ngân hàng thương nghiệp Trung Quốc đã vay vượt mức trên thị trường qua đêm để tài trợ cho các khoản đầu tư mạo hiểm. Sau sự việc trên, thị trường đã phản ứng rất mạnh mẽ. Chỉ số chứng khoán then chốt - Shanghai Composite dao động. Lãi suất liên nhà băng tăng vọt lên 25%, thổi bùng lên mối lo ngại sâu sắc về sự ổn định của hệ thống tài chính. Đây không phải là những gì mà các quan chức Trung Quốc trông mong. Như những đồng nghiệpở Fed, họ trấn an nhà đầu tư rằng, sẽ “hướng lãi suất thị trường vào khuôn khổ hợp lý”, và bảo đảm tuyên bố của mình bằng những khoản tín dụng được bơm thêm. Không một kinh nghiệm nào từ ngày 19/6 giúp 2 nhà băng trung ương của 2 nền kinh tế dẫn đầu thế giới có thể củng cố uy tín của mình. Nhưng “ngân hàng của các ngân hàng” nên học hỏi từ chính những sai trái của mình. Vậy bài học này là gì? 3 bài học dành cho Fed và PBOC Thứ nhất,ngày 19/6 nhấc các nhà băng trung ương cần duy trì công việc theo đúng tiến độ. Fed đã nhiều lần tìm cách giảng giải các chính sách của mình một cách rõ ràng hơn. Song nếu chỉ vài từ xoa dịu đã có thể gây ra một phản ứng mạnh mẽ như vậy, thì rõ ràng các nhà đầu tư vẫn chưa chắc chắn, nếu không nói là hoàn toàn lầm lẫn về ý định thực sự của Fed. PBOC còn tệ hơn khi vẫn chưa chuẩn bị gì cho chiến lược chống đầu cơ mới trên thị trường. Các nhà chức trách Trung Quốc đang tìm cách đưa dân chúng tệ trở thành đồng bạc quốc tế hàng đầu. Nhưng ngày 19/6 của Trung Quốc là một lời nhấc cho PBOC nói riêng và các cơ quan hoạch định chính sách Trung Quốc nói chung, họ còn cả một chặng đường dài trước để việc trang bị sự tự tin cần thiết cho cả nhân dân tệ và cho chính bản thân mình. Thứ hai,các nhà băng trung ương cần đủ khôn ngoan để tránh những phản ứng thái quá trước tin tưởng mới từ thị trường. Vắng của Fed gợi ý cho một kết thúc của chính sách nới lỏng định lượng đã được xây dựng từ những dấu hiệu bình phục gần đây của nền kinh tế Mỹ. Nhưng hiện tại, thị trường lại phản ứng theo hướng bất lợi, vài nhà đầu tư bắt đầu lo lắng rằng nền kinh tế đang tồi tệ hơn. Phải chăng Fed nên đợi chờ những số liệu một cách kiên nhẫn hơn trước khi tiến hành điều chỉnh chính sách hay đưa ra những phát biểu gây sốc của mình. Hao hao, PBOC cũng đã phản ứng thái quá trước các số liệu cho thấy nguy cơ về bùng nổ tín dụng nhà băng. PBOC nên khôn ngoan chờ đợi các số liệu, để có thể phân biệt xu hướng thực với những trục trặc kế toán. Chung cục,chính sách tiền tệ là một công cụ đã cùn để có thể giải quyết các vấn đề của thị trường tài sản. Trong trường hợp không có lạm phát, chính cảnh báo về bongbóng tài sản mới gây áp lực khiến Fed giảm chương trình mua tài sản. Tương tựnhư vậy, lo lắng về giá bất động sản có thể khiến PBOC đổi thay chính sách đột ngột. Bong bóng nên là một mối quan tâm, nhưng ngày 19/6 tại Mỹ và Trung Quốc đều đã nhắc rằng, giải quyết chúng trước nhất là bổn phận của các cơ quan quản lý. Nhà băng trung ương chẳng thể bơ đi và cũng cần cảnh giác với những phản ứng quá sớm, bởi họ còn có nhiều nhiệm vụ lớn hơn cần phải hoàn tất. Nguồn Dân Việt